Od niedzieli 12 października w krajach strefy Schengen zaczyna obowiązywać nowy system EES, który zmienia zasady przekraczania granicy.
Od niedzieli 12 października 2025 roku wchodzi w życie nowy europejski system rejestracji wjazdów i wyjazdów (EES), który obejmie niemal całą strefę Schengen i wprowadzi obowiązkowe kontrole biometryczne dla podróżnych spoza Unii Europejskiej.
Nowy system kontroli
Nowy system EES (Entry/Exit System) to zautomatyzowana forma kontroli granicznej, która zastępuje ręczne stemplowanie paszportów. Zamiast pieczątki, podróżni z krajów trzecich będą musieli zarejestrować odciski palców, zrobić zdjęcie twarzy, a ich dane będą przechowywane cyfrowo.
Celem systemu jest usprawnienie kontroli granicznych oraz zapobieganie nadużyciom, w szczególności związanym z regułą 90/180 dni, czyli krótkoterminowym pobytem w krajach strefy Schengen.
EES obowiązuje osoby niebędące obywatelami Unii Europejskiej, ani Islandii, Liechtensteinu, Norwegii czy Szwajcarii, które podróżują do krajów objętych systemem w celach krótkoterminowych – na maksymalnie 90 dni w ciągu 180 dni.
System EES nie obowiązuje:
- obywateli krajów Unii Europejskiej, Irlandii i Cypru,
- osób posiadających karty pobytu wydane przez kraje UE oraz ich bliskich członków rodzin,
- osób podróżujących w ramach programów badawczych, edukacyjnych, wolontariatu i transferów służbowych
- posiadaczy wiz długoterminowych oraz zezwoleń na pobyt
- obywateli Andory, Monako, San Marino oraz Watykanu
- osób zwolnionych z kontroli granicznej, np. dyplomatów, pracowników sił zbrojnych czy kolejarzy na trasach międzynarodowych
Informacja dla podróżnych
Irlandia i Cypr pozostają przy ręcznym stemplowaniu paszportów. Lista krajów wdrażających EES: Austria, Belgia, Bułgaria, Chorwacja, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Niemcy, Grecja, Hiszpania, Holandia, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Malta, Norwegia, Polska, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Szwecja, Szwajcaria, Węgry, Włochy, Islandia, Liechtenstein.
W pierwszych tygodniach po uruchomieniu systemu należy spodziewać się dłuższych kolejek i opóźnień na granicach, zwłaszcza w popularnych portach lotniczych i przy dużym natężeniu ruchu.
Zaleca się, by osoby podróżujące do krajów objętych nowym systemem EES zaplanowały więcej czasu na przejście kontroli granicznej – nawet do 4 godzin.
Władze unijne przewidziały możliwość tymczasowego zawieszania działania systemu, jeśli opóźnienia miałyby być zbyt uciążliwe. Pełna implementacja EES we wszystkich krajach ma nastąpić do 10 kwietnia 2026 roku.
Rejestracja w systemie będzie ważna przez trzy lata, jednak dane podróżnych będą każdorazowo weryfikowane przy kolejnych podróżach.
